HUMA MEDIA (2025)

30/10/2025

افغانستان با شکست ایران قهرمان فوتسال بازی‌های آسیایی جوانان شد

تیم ملی فوتسال زیر ۱۷ سال افغانستان با نمایشی درخشان و مقتدرانه، در فینال مسابقات فوتسال بازی‌های آسیایی جوانان موفق شد تیم قدرتمند ایران را با نتیجه‌ی ۲ بر ۱ شکست دهد و بر سکوی قهرمانی بایستد.

در این دیدار حساس که با هیجان و رقابت تنگاتنگ دو تیم همراه بود، عباس حیدری در نیمه‌ی نخست و علی احمدی در نیمه‌ی دوم گل‌های افغانستان را به ثمر رساندند. تیم ایران نیز در نیمه‌ی دوم یکی از گل‌ها را جبران کرد، اما نوجوانان افغانستان با دفاع منسجم و بازی هوشمندانه، برتری خود را تا پایان حفظ کردند.

در ثانیه‌های پایانی مسابقه، در پی درگیری میان بازیکنان دو تیم که پس از لگد زدن حسین‌رضا یوسفی، بازیکن ایران به دروازه‌بان افغانستان رخ داد، جریان بازی برای لحظاتی متوقف شد. با این حال، داوران توانستند بازی را از سر بگیرند و در نهایت با سوت پایان، قهرمانی تاریخی افغانستان را رقم زدند.

تیم فوتسال زیر ۱۷ سال افغانستان در طول این رقابت‌ها بدون شکست ظاهر شد و با عملکردی تحسین‌برانگیز، اولین مدال طلای تاریخ ورزش افغانستان در بازی‌های آسیایی نوجوانان را به نام خود ثبت کرد.

این قهرمانی، لحظه‌ای تاریخی و غرورآفرین برای ورزش افغانستان به شمار می‌رود و امیدهای تازه‌ای را برای آینده‌ی فوتسال این کشور زنده کرده است.

25/10/2025

نیلا ابراهیمی در میان ۱۷ رهبر جوان سال ۲۰۲۵ سازمان ملل قرار گرفت

دفتر جوانان سازمان ملل متحد فهرست رهبران جوان سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد. در این فهرست نام نیلا ابراهیمی، نیز دیده می‌شود.
سازمان ملل اعلام کرد این ۱۷ رهبر جوان از میان بیش از ۳۳ هزار درخواست از ۱۵۰ کشور جهان انتخاب شده‌اند.

این جوانان در زمینه‌های مختلف از جمله برابری جنسیتی، حقوق بشر، تغییرات اقلیمی، صلح و امنیت فعالیت دارند.
نیلا ابراهیمی پیش از این در سال گذشته جایزه بین‌المللی صلح کودکان را از میان ۱۶۵ نامزد از ۴۷ کشور جهان به‌دست آورده بود.
سازمان ملل او را به عنوان مدافع آموزش دختران و بنیان‌گذار سازمان “داستان او” معرفی کرده است.

نیلا ابراهیمی در یادداشتی در شبکه اجتماعی اینستاگرام نوشت که در دو سال آینده با سازمان ملل و شرکای آن همکاری خواهد کرد.
او گفته است هدفش این است که صدای دختران افغانستان را به گوش جهان برساند.
ابراهیمی تأکید کرده با روایتگری، همکاری با نهادهای بین‌المللی و فعالیت‌های اجتماعی برای توانمندسازی دختران و زنان افغانستان تلاش می‌کند.

24/10/2025

منطقهٔ مهاجرنشین سریاب‌رود کویته، هزاران خانوادهٔ مهاجر افغانستانی خانه‌های‌شان را ویران می‌کنند.
بیشتر آنان از جامعهٔ هزاره‌های اهل سنت‌اند که سال‌ها پیش به پاکستان پناه آورده بودند.

به گفتهٔ شاهدان
بسیاری از کودکان و زنان در فضای باز شب را سپری می‌کنند — بدون خانه و بدون آینده.

23/10/2025

دیدبان حقوق بشر: طالبان با خبرنگاران بازداشتی هزاره برخورد خشن‌تر و تبعیض‌آمیز دارند

دیدبان حقوق بشر در تازه‌ترین گزارش خود درباره وضعیت رسانه‌ها و خبرنگاران افغانستان اعلام کرده است که طالبان با روزنامه‌نگاران اقلیت‌های قومی، به‌ویژه هزاره‌ها، رفتار سخت‌گیرانه‌تر و تبعیض‌آمیزی دارند.

در این گزارش که امروز (پنج‌شنبه، ۱ عقرب) منتشر شده، به نقل از یک خبرنگار هزاره آمده است که طالبان روزنامه‌نگاران هزاره را «دشمن» می‌پندارند. خبرنگار دیگری نیز به دیدبان حقوق بشر گفته است که نیروهای استخبارات طالبان هنگام بازداشت او را تمسخر کرده و گفته‌اند: «یک بچه‌ی هزاره جرأت کرده علیه ما سخن بگوید؟ ما در جنگ با امریکایی‌ها پیروز شدیم، تو فکر می‌کنی که هستی؟ برای ما هیچ نیستی! هر زمان بخواهیم می‌توانیم تو را بکشیم.»

در گزارش آمده است که طالبان به یک خبرنگار دیگر هزاره نیز گفته‌اند: «اگر به زبان پشتو صحبت می‌کردی، جرمت کمتر بود.» دیدبان حقوق بشر تأکید کرده است که روزنامه‌نگاران هزاره در افغانستان با محدودیت‌های بیشتری مواجه‌اند، زیرا دستگاه استخبارات طالبان در مناطق هزاره‌نشین فعال‌تر است.

این نهاد افزوده است که شماری از خبرنگارانی که حتی در دادگاه‌های طالبان تبرئه می‌شوند، باز هم در معرض شکنجه و بدرفتاری قرار می‌گیرند. یکی از خبرنگاران هزاره به دیدبان حقوق بشر گفته است: «من وکیل مدافع نداشتم. هیچ‌کس جرأت نمی‌کند وکیل روزنامه‌نگار شود. به تبلیغ علیه طالبان محکوم شدم و تهدید کردند که حتی اگر تبرئه شوم، ممکن است کشته شوم.»

بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، اداره‌های استخبارات و امر به معروف و نهی از منکر طالبان از عاملان اصلی یورش به دفاتر رسانه‌ها، منازل خبرنگاران و اعمال شکنجه و بدرفتاری علیه آنان هستند. طالبان معمولاً خبرنگاران را به اتهام «جاسوسی، ارتباط با گروه‌های مخالف، همکاری با رسانه‌های بین‌المللی یا تبعیدی، و تهیه گزارش درباره شاخه خراسان داعش و اختلافات داخلی طالبان» بازداشت می‌کنند.

در ادامه گزارش آمده است که مأموران طالبان هنگام یورش به دفاتر رسانه‌ها و خانه‌های خبرنگاران، وسایل شخصی آنان از جمله کامپیوترها و تلفن‌های همراه را مصادره کرده و به پیام‌ها و تماس‌های‌شان دسترسی پیدا می‌کنند. دیدبان حقوق بشر هشدار داده است که ارتباط خبرنگاران داخل افغانستان با رسانه‌های تبعیدی بسیار خطرناک است، زیرا طالبان این رسانه‌ها را مرتبط با مخالفان خود دانسته و تهدیدی برای کنترل‌شان بر کشور تلقی می‌کنند.

یک خبرنگار مستقر در هرات به دیدبان حقوق بشر گفته است: «وقتی رسانه‌های مستقر در خارج از کشور گزارش انتقادی منتشر می‌کنند، مقام‌های طالبان خبرنگاران داخل افغانستان را بازجویی می‌کنند. آنان به ما مشکوک‌اند و تصور می‌کنند آن گزارش‌ها را ما ارسال کرده‌ایم.»

دیدبان حقوق بشر نوشته است که طالبان خبرنگارانی را که به اتهام همکاری با رسانه‌های تبعیدی بازداشت می‌کنند، به‌شدت شکنجه کرده و از آنان تعهد می‌گیرند که دیگر با چنین رسانه‌هایی همکاری نکنند. یک خبرنگار در گفت‌وگو با این نهاد گفته است: «در سال ۲۰۲۳، همراه با دو روزنامه‌نگار دیگر به جاسوسی و صحبت علیه امارت متهم شدیم. مجبور شدیم نامه‌ای امضا کنیم که دیگر چنین نخواهیم کرد.» او افزوده است: «دو هفته بعد دوباره ما را احضار کردند و مستقیم به زندان بردند. یکی از مقام‌های بلندپایه استخبارات مرا شکنجه کرد. کیسه‌ی پلاستیکی روی سرم گذاشت تا نتوانم نفس بکشم، به صورتم سیلی زد، دست‌ها و پاهایم را بست و چندین بار خفه‌ام کردند. هر شب بیش از یک ساعت شکنجه‌ام می‌کردند. ما را بچه‌های امریکایی می‌خواندند و متهم می‌کردند که با رسانه‌های تبعیدی کار می‌کنیم.»

به‌نوشته‌ی دیدبان حقوق بشر، طالبان معمولاً بازداشتی‌ها را با سیلی و مشت شکنجه می‌کنند و برخی خبرنگاران گفته‌اند شدت ضربه‌ها چنان بوده که دندان‌ها و استخوان‌های صورت‌شان شکسته است. شماری از خبرنگاران نیز گزارش داده‌اند که طالبان آنان را شلاق زده و تهدید کرده‌اند تنها در صورتی آزاد می‌شوند که فعالیت رسانه‌ای خود را متوقف کنند.

یکی از خبرنگاران به دیدبان حقوق بشر گفته است که برخی زندانیان آزادشده از زندان‌های طالبان به‌دلیل شکنجه‌های شدید، دچار مشکلات روانی مداوم شده‌اند.

در این گزارش آمده است که خبرنگاران اجازه ندارند درباره جلسات دادگاه‌های طالبان، اختلافات داخلی این گروه و موضوعاتی که خلاف سیاست رسانه‌ای آنان تلقی می‌شود، گزارش تهیه کنند. در صورت نقض این دستور، بازداشت و مجازات می‌شوند.

دیدبان حقوق بشر همچنین گفته است که خبرنگاران در افغانستان قربانی ناپدیدسازی اجباری می‌شوند و خانواده‌های آنان تا هفته‌ها از سرنوشت‌شان بی‌خبر می‌مانند.

طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، محدودیت‌های گسترده‌ای بر فعالیت رسانه‌ها و خبرنگاران وضع کرده‌اند. این گروه بارها به دفاتر رسانه‌ها یورش برده، فعالیت آنان را متوقف کرده و خبرنگاران و کارکنان رسانه‌ای را بازداشت کرده است. همچنین، طالبان نظارت بر محتوای رسانه‌ها را افزایش داده و در بیشتر ولایت‌ها نشر تصویر موجودات زنده را ممنوع کرده‌اند.

16/10/2025

طالبان زمین‌های شهرک نوآباد غزنی را دولتی اعلام کرد؛ خطر کوچ اجباری دوازده‌هزار خانواده هزاره

در تازه‌ترین اقدام طالبان، وزارت عدلیه این گروه اعلام کرده است که بیش از ۱۸۴۳ جریب زمین در شهرک موسوم به «نوآباد» در شهر غزنی، ملکیت «امارت اسلامی» اعلام شده است. این تصمیم، هزاران خانواده‌ی هزاره را که طی دو دهه‌ی گذشته در این منطقه خانه ساخته و زندگی آرامی را آغاز کرده بودند، در معرض کوچ اجباری قرار داده است. شهرک نوآباد که در ناحیه‌ی دوم شهر غزنی موقعیت دارد، یکی از بزرگ‌ترین مناطق مسکونی هزاره‌ها در این ولایت است و گفته می‌شود بیش از دوازده‌هزار خانواده در آن زندگی می‌کنند.

به‌گفته‌ی وزارت عدلیه‌ی طالبان، کمیسیون جلوگیری از غصب زمین پس از بررسی اسناد و مدارک ادعایی، پرونده‌ی شهرک نوآباد را به محکمه‌ی اختصاصی زمین‌های غصب‌شده سپرده و این محکمه نیز پس از بررسی، تمام زمین‌های مربوطه را «دولتی» و ملک امارت اعلام کرده است. این تصمیم در حالی صادر شده که ساکنان شهرک نوآباد می‌گویند زمین‌ها را به‌صورت قانونی خریداری کرده و خانه‌های‌شان را با تلاش و هزینه‌ی شخصی ساخته‌اند. اکنون آنان بیم آن دارند که طالبان، مانند مناطق دیگر، خانه‌ها را تخریب کرده و خانواده‌ها را به کوچ اجباری وادار سازند. باشندگان شهرک نوآباد پیش‌تر نیز از فشارهای طالبان و تهدیدهای ضمنی درباره‌ی تخلیه‌ی اجباری شکایت کرده بودند. به گفته‌ی آنان، نیروهای طالبان در هفته‌های اخیر با حضور گسترده در اطراف شهرک، فضای رعب و نگرانی ایجاد کرده‌اند. این اقدام، در کنار تجربه‌های مشابه در ولایت‌های بامیان، مزار شریف و هرات، نشان می‌دهد که طالبان به‌صورت منظم و هدف‌مند در پی تغییر بافت جمعیتی مناطق هزاره‌نشین هستند. بسیاری از ناظران این روند را ادامه‌ی سیاست‌های عبدالرحمان خان در قرن نوزدهم می‌دانند؛ سیاستی که هدف آن، پاک‌سازی قومی و حذف هزاره‌ها از سرزمین‌های‌شان بود.
در سال‌های اخیر، طالبان با استفاده از ابزارهای گوناگون، از فشارهای اقتصادی و روانی گرفته تا تهدید و خشونت مستقیم، زمینه‌ی کوچ اجباری هزاره‌ها را فراهم کرده‌اند. در برخی مناطق، با ادعای مالکیت یک فرد پشتون، زمین‌های هزاره‌ها بدون هیچ بررسی واقعی مصادره و به نفع مدعیان جدید ثبت شده است. در مواردی دیگر، چراگاه‌ها و زمین‌های زراعتی آنان توسط کوچی‌های مسلح تصرف شده و خانه‌های‌شان به آتش کشیده شده است. طالبان نه‌تنها در برابر این حملات سکوت کرده‌اند، بلکه در بسیاری موارد از کوچی‌ها به عنوان ابزار فشار علیه جوامع هزاره استفاده کرده‌اند.
در شهرها نیز وضعیت بهتر نیست. هزاره‌ها با تحقیر، تبعیض و محرومیت ساختاری روبه‌رو هستند. بسیاری از آنان، حتی در محیط‌های آموزشی و کاری، از ترس بازداشت یا شکنجه، جرأت اعتراض ندارند. خانواده‌ها در سکوت و با بیم همیشگی از آوارگی، روزگار را سپری می‌کنند. اکنون با اعلام دولتی بودن شهرک نوآباد، این بیم به واقعیت نزدیک‌تر شده است و هزاران خانواده، که حاصل سال‌ها تلاش خود را در خانه‌های کوچک و ساده‌شان می‌بینند، ممکن است هر لحظه خانه و زندگی‌شان را از دست بدهند. این در حالی است که افغانستان درگیر یکی از شدیدترین بحران‌های مسکن در تاریخ معاصر خود است. با بازگشت گسترده‌ی مهاجران از ایران و پاکستان، نیاز به سرپناه به بحرانی انسانی تبدیل شده است. با وجود این، طالبان به‌جای تسهیل ساخت‌وساز و حمایت از خانواده‌های بی‌خانمان، در شماری از شهرها دستور توقف ساخت‌وساز داده و خانه‌های مردم را به بهانه‌های گوناگون تخریب کرده‌اند.
سیاست طالبان در ظاهر با شعار «تطبیق شریعت» و «بازگرداندن زمین‌های دولتی» توجیه می‌شود، اما در واقعیت، ماهیتی عمیقاً تبعیض‌آمیز و قومی دارد. اعلام دولتی بودن زمین‌های هزاره‌نشین، تنها پوششی برای تصرف سازمان‌یافته‌ی دارایی‌های مردم و تغییر جمعیتی در مناطقی است که هزاره‌ها اکثریت دارند. نوآباد غزنی اکنون به نمادی از این سیاست تبدیل شده است؛ جایی که بیش از دوازده‌هزار خانواده‌ی هزاره، با دل شکسته و چشمانی اشک‌بار، در انتظار سرنوشتی نامعلوم به سر می‌برند. در سایه‌ی چنین تصمیم‌هایی، فاجعه‌ای خاموش در افغانستان در حال شکل‌گیری است؛ فاجعه‌ای که اگر جهان چشم بر آن ببندد، نه‌تنها زندگی هزاران خانواده، بلکه آینده‌ی عدالت و همزیستی در این کشور را برای همیشه تیره و تار خواهد ساخت.

15/10/2025

پیدا شدن جسد یک زن میان‌سال در «باغ سرکاری» ولسوالی لعل‌ویرجنگل

به‌گفته‌ی منابع محلی در ولسوالی لعل‌وسرجنگل ولایت غور، جسد یک زن میان‌سال صبح روز دوشنبه، ۲۱ میزان، در «باغ سرکاری» مرکز این ولسوالی پیدا شده است.

منابع می‌گویند این زن باشنده‌ی روستای «حسین‌آباد» در مرکز ولسوالی بوده و پس از درگذشت شوهرش در بهار امسال، بی‌سرپرست زندگی می‌کرده است.

هرچند سن دقیق این زن مشخص نشده، اما منابع محلی می‌گویند که هنوز روشن نیست وی چگونه کشته شده است.

مسوولان محلی طالبان در ولسوالی لعل‌وسرجنگل تاکنون در این باره واکنشی نشان نداده‌اند.

در سال‌های اخیر و پس از بازگشت طالبان به قدرت، موارد قتل‌های مرموز و جرایم جنایی در شماری از ولایت‌های کشور افزایش یافته است. مقام‌های طالبان معمولاً این رویدادها را ناشی از مشکلات خانوادگی یا بیماری‌های روحی و روانی عنوان می‌کنند.

14/10/2025

عملیات گسترده نیروهای پاکستانی بر مهاجران افغانستانی در هزاره‌تاون کویته

منابع محلی در شهر کویته، مرکز ایالت بلوچستان پاکستان، از آغاز عملیات گسترده نیروهای امنیتی این کشور برای شناسایی و بازداشت مهاجران افغانستانی در منطقه‌ی هزاره‌تاون خبر داده‌اند. به گفته‌ی شاهدان عینی، صبح امروز (سه‌شنبه) گروه‌هایی از نیروهای نظامی و پولیس با تجهیزات کامل وارد کوچه‌ها و محلات مسکونی هزاره‌تاون شده و خانه‌ها، مغازه‌ها و محل‌های کار را بازرسی کرده‌اند. باشندگان محل می‌گویند در این عملیات شماری از مهاجران افغانستانی که فاقد اسناد اقامت معتبر بوده‌اند، بازداشت و به توقیف‌گاه‌های موقت منتقل شده‌اند.

ویدیوها و تصاویری که به‌دست رسانه‌‌ها رسیده، نشان می‌دهد نیروهای امنیتی در گروه‌های چندنفره در کوچه‌ها و جاده‌های منطقه در جست‌وجوی مهاجران بدون مدرک‌اند. باشندگان محل می‌گویند فضای هزاره‌تاون به شدت امنیتی شده و مردم با نگرانی از دور نظاره‌گر عملیات هستند.
این عملیات بخشی از مرحله‌ی سوم طرح دولت پاکستان برای اخراج مهاجران غیرقانونی افغانستانی است؛ طرحی که مقام‌های اسلام‌آباد گفته‌اند «با قاطعیت و بدون استثنا» اجرا خواهد شد. وزارت داخله‌ی پاکستان در روزهای اخیر از شهروندان این کشور خواسته بود تا از هرگونه همکاری با مهاجران فاقد مدرک، از جمله اجاره‌ی خانه، مغازه یا محل کار، خودداری کنند. مقام‌های دولتی هشدار داده‌اند که هرگونه کمک به افراد بدون ویزا جرم محسوب می‌شود و متخلفان تحت پیگرد قانونی قرار خواهند گرفت.‌ شدت گرفتن روند بازداشت و اخراج مهاجران افغانستانی در حالی صورت می‌گیرد که تنش‌های مرزی میان طالبان و پاکستان در هفته‌های اخیر افزایش یافته است. در پی این تنش‌ها، اسلام‌آباد دستور اخراج فوری پناه‌جویان افغانستانی را صادر کرده و تأکید کرده است که هیچ فردی بدون ویزای معتبر نباید در خاک پاکستان حضور داشته باشد.

در همین حال، گذرگاه‌های تورخم و اسپین‌بولدک که دو روز پیش مسدود شده بودند، تنها برای بازگرداندن مهاجران افغانستانی بازگشایی شده‌اند. منابع محلی در کویته می‌گویند در روزهای گذشته نیز عملیات مشابهی در مناطق پشتون‌باغ، خروت‌آباد و اوزبیک‌بازار انجام شده و امروز هزاره‌تاون به کانون تازه‌ی این عملیات گسترده بدل شده است.
به گفته‌ی باشندگان، بسیاری از خانواده‌های افغانستانی که از تهدید طالبان به پاکستان پناه برده بودند، اکنون در معرض بازداشت و اخراج اجباری قرار گرفته‌اند. نهادهای حقوق بشری پیش‌تر نسبت به پیامدهای انسانی این تصمیم هشدار داده و گفته‌اند که ادامه‌ی این روند می‌تواند به بروز بحران بشردوستانه در مرز افغانستان و پاکستان منجر شود؛ جایی که هزاران مهاجر بی‌سرپناه در شرایط دشوار منتظر تعیین سرنوشت خود هستند.

13/10/2025

تجلیل از «روز همبستگی هزاره‌ها» در بریتانیا

مراسم «روز همبستگی هزاره‌ها» دیروز یکشنبه ۱۲ اکتبر در شهر کاونتری بریتانیا برگزار شد. این برنامه به ابتکار شورای هزاره‌های بریتانیا و با حضور زینب مزاری، فرزند شهید عبدالعلی مزاری، برگزار گردید.

در این مراسم، سخنرانان بر اهمیت اتحاد، همبستگی و پاسداری از هویت تاریخی هزاره‌ها تأکید کردند.
زینب مزاری در سخنان خود با اشاره به وضعیت دشوار هزاره‌ها در داخل و خارج از افغانستان، بر ضرورت وحدت، همکاری و خودباوری نسل جوان تأکید کرد. او گفت که اتحاد و آگاهی، تنها راه تقویت موقعیت هزاره‌ها در عرصه جهانی است و روز همبستگی باید به نماد قدرت جمعی این جامعه تبدیل شود.
رابعه خان، پژوهشگر و استاد دانشگاه، درباره نقش آموزش و آگاهی در پیشرفت جامعه هزاره‌ها سخن گفت.

بخش فرهنگی برنامه با اجرای موسیقی و شعرخوانی برگزار شد. شریف سعیدی، شاعر فارسی‌زبان از سوئد، شعر خود درباره رنج و مقاومت هزاره‌ها را برای حاضران خواند.
در پایان، شورای هزاره‌های بریتانیا از انجمن‌ها و کمیته‌های محلی، به‌ویژه کمیته هزاره‌های کاونتری، برای همکاری در برگزاری این مراسم قدردانی کرد.

09/10/2025

به گفته منابع محلی، دو انفجار نیرومند در بخش‌هایی از شهر کابل شنیده شده است.

شاهدان عینی می‌گویند صدای این انفجارها حدود ساعت ۹:۵۰ از نواحی کارته‌نو، شهرنو، خیرخانه و تایمنی به گوش رسیده است.

منابع محلی احتمال می‌دهند که این انفجارها در نتیجه‌ی یک حمله هوایی رخ داده باشد، اما جزئیات بیشتری تا کنون در دست نیست.

مقام‌های امنیتی طالبان تاکنون در این مورد اظهارنظری نکرده‌اند.

07/10/2025

بازداشت مسئول آگاهی عامه اداره محیط زیست دایکندی توسط استخبارات طالبان

استخبارات طالبان در ولایت دایکندی، عارف صدیقی مسئول آگاهی عامه اداره محیط زیست این ولایت را بازداشت کرده‌اند. منابع محلی می‌گویند که او از حدود بیست روز پیش در بازداشت طالبان در شهر نیلی به‌سر می‌برد و تا کنون از سرنوشتش خبری در دست نیست.

روزنامه اطلاعات روز گزارش داده است که طالبان به خانواده‌ی صدیقی اطلاع داده‌اند او تحت بازجویی قرار دارد و اجازه‌ی دیدار با خانواده‌اش را ندارد. به‌گفته‌ی این منبع، طالبان تاکنون هیچ توضیحی درباره‌ی علت بازداشت او ارائه نکرده‌اند.
بر اساس این گزارش، عارف صدیقی در تاریخ ۲۶ سنبله از محل کارش در اداره محیط زیست دایکندی بازداشت شده است. او در دوران جمهوری در همان اداره فعالیت داشت و پس از بازگشت طالبان نیز به کارش ادامه داده بود. صدیقی پیش از این به‌عنوان خبرنگار و فعال مدنی شناخته می‌شد. او ریاست نهادی اجتماعی به‌نام «انجمن نوین» را برعهده داشت و در رادیوی محلی «آفتاب» فعالیت رسانه‌ای می‌کرد.
تا کنون مقامات طالبان در دایکندی یا کابل درباره‌ی علت بازداشت و وضعیت عارف صدیقی اظهارنظری نکرده‌اند. خانواده‌اش می‌گویند در بی‌خبری مطلق به‌سر می‌برند و از نهادهای حقوق بشری می‌خواهند برای روشن شدن سرنوشت او اقدام کنند.

در ماه‌های اخیر، گزارش‌های متعددی از بازداشت خبرنگاران، فعالان مدنی و کارمندان نهادهای دولتی پیشین در نقاط مختلف کشور منتشر شده است. نهادهای ناظر بر آزادی بیان می‌گویند این روند فضای کار و فعالیت مدنی را در افغانستان بیش از پیش تنگ کرده است.

04/10/2025

درگذشت طغیان ساکایی؛ پژوهشگر شاه‌نامه و پیشگام هویت‌خواهی هزاره‌های اهل سنت

استاد طغیان ساکایی، نویسنده، پژوهشگر برجسته‌ی ادبیات فارسی و شاه‌نامه‌پژوه شناخته‌شده‌ افغانستان، و از چهره‌های تأثیرگذار در حوزه‌ی هویت‌خواهی قومی و مذهبی، روز شنبه، ۱۲ میزان ۱۴۰۴ خورشیدی، در ایالت کالیفرنیای آمریکا درگذشت. او هنگام وفات، ۶۸ سال داشت. نزدیکان او گفته‌اند که وی از مدتی پیش با بیماری سرطان مبارزه می‌کرد و در حالی چشم از جهان فروبست که همچنان به کار علمی، فرهنگی و اجتماعی پایبند بود.

طغیان ساکایی از زادگان ولسوالی اندراب ولایت بغلان بود و تحصیلات عالی خود را تا سطح دکترا در رشته‌ی ادبیات فارسی در کشور تاجیکستان به پایان رسانده بود. او بیش از سه دهه در دانشکده‌ی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه کابل تدریس کرد و از جمله استادانی بود که در تربیت صدها دانشجو در حوزه زبان، ادبیات و تاریخ فرهنگی افغانستان سهم داشت. ساکایی پس از سقوط کابل به‌دست طالبان، مجبور به ترک وطن شد و به مهاجرت تن داد، اما این مهاجرت، از شور پژوهش و دلبستگی او به زبان و فرهنگ نکاست و فعالیت‌های علمی‌اش در تبعید ادامه یافت. او در کنار تدریس، پژوهش و نگارش ده‌ها مقاله، آثاری ماندگار نیز تألیف کرد. از جمله شناخته‌شده‌ترین کتاب‌های او در حوزه شاه‌نامه‌پژوهی می‌توان به «نظم دُرّ دری» و «در شناخت فردوسی و شاه‌نامه» اشاره کرد. افزون بر این، انتشارات تاک اعلام کرده که مجموعه‌ی شش‌جلدی چاپ‌نشده‌ای از آثار او با عنوان «هفت‌خوان»، که حاصل چند دهه تحقیق در زمینه فردوسی و شاه‌نامه است، به‌زودی منتشر خواهد شد. در حوزه تاریخ ادبیات فارسی، دو کتاب مهم او با نام‌های «تاریخ ادبیات در سده‌های هفتم و هشتم هجری» و «تاریخ ادبیات در سده‌های نهم و دهم هجری» از منابع معتبر دانشگاهی به شمار می‌روند و در دانشگاه‌های افغانستان و منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در سال‌های پایانی عمر، او کتاب «شهر رؤیاهای من کابل» را منتشر کرد؛ اثری خاطره‌نگارانه و شاعرانه که پس از مهاجرت نوشته شد و بازتابی از پیوند عمیق عاطفی‌اش با زادگاه و فرهنگ دیرینه‌ی خود بود. ساکایی همچنین به نگارش کتاب‌های درسی برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد پرداخت، از جمله آثاری با عنوان‌های «متون تاریخی برای دوره فوق لیسانس» و «متون تعلیمی برای دوره فوق لیسانس» که سال‌ها به‌عنوان منابع آموزشی مورد استفاده قرار گرفتند.

با این حال، وجهه‌ی استاد ساکایی تنها به عنوان یک پژوهشگر ادبی و دانشگاهی خلاصه نمی‌شود. او یکی از معدود روشنفکرانی بود که در مسیر بازشناسی و تثبیت هویت یک بخش به‌حاشیه‌رانده‌شده از جامعه افغانستان نقش تعیین‌کننده داشت. ساکایی از بنیان‌گذاران و نخستین رئیس شورای سراسری هزاره‌های اهل سنت بود؛ نهادی اجتماعی و فرهنگی که با هدف دفاع از هویت، حقوق و جایگاه سیاسی و اجتماعی این گروه شکل گرفت. هزاره‌های اهل سنت، که در ولایت‌هایی چون بغلان، سمنگان، بلخ، پروان، بادغیس و دیگر مناطق افغانستان زندگی می‌کنند، به‌رغم پیوندهای تاریخی، زبانی و فرهنگی با سایر هزاره‌ها، به دلیل تفاوت مذهبی، غالباً از سوی نهادهای قدرت و روایت‌های مسلط نادیده گرفته شده‌اند. استاد ساکایی، چه در موضع آکادمیک و چه در قامت کنشگر اجتماعی، تلاش پیگیرانه‌ای داشت تا این جامعه از انکار هویتی بیرون آید و در سطح ملی به رسمیت شناخته شود.
او با زبان روشن، استدلال علمی و منش انسانی خود، در صحنه‌های فرهنگی، اجتماعی و رسانه‌ای افغانستان حضوری مؤثر داشت و از جمله نخستین کسانی بود که درباره لزوم شناخت دقیق‌تر از تنوع مذهبی و قومی در درون قوم هزاره نوشت. فعالیت‌های او، به‌ویژه در قالب شورای سراسری هزاره‌های اهل سنت، بر گفتمان عدالت‌طلبی و مشارکت برابر تأثیر جدی گذاشت و راه را برای نسل‌های جدیدی از کنشگران اجتماعی و فکری هموار ساخت. حضور پررنگ او در محافل فرهنگی، سمینارها و رسانه‌های مکتوب تا سال‌های پیش از بیماری، از او چهره‌ای ساخت که هم در حوزه فرهنگ و هم در عرصه‌ی اجتماع مرجعیت داشت.

در سال‌های اخیر، به‌دلیل گرفتگی صدا و مشکلات حنجره، استاد ساکایی دیگر نمی‌توانست مانند گذشته در سخنرانی‌ها شرکت کند؛ اما فعالیت فکری او از طریق نوشتن، همچنان زنده و جریان‌ساز باقی ماند. مقالاتش در مجلات ادبی و فرهنگی، و آثار در حال تألیفش، گواهی از ذهنی آرام‌ناپذیر و نگاهی متعهد به تاریخ، زبان و انسان افغانستان بود. استاد ساکایی حالا از میان ما رفته است، اما آنچه از او به‌جا مانده، تنها چند جلد کتاب و مقاله نیست؛ بلکه میراثی فکری، فرهنگی و اجتماعی است که در آن، ادب فارسی با هویت قومی، و زبان با مبارزه برای عدالت و برابری گره خورده است. او نه‌تنها از نسل نادر پژوهشگران ادبی در افغانستان بود، بلکه درکی ژرف از معنای «هویت در حاشیه» داشت و به دفاع از آن برخاست. نام او، هم در تاریخ شاه‌نامه‌پژوهی کشور خواهد ماند و هم در حافظه‌ی جمعی مردمانی که سال‌ها صدای‌شان شنیده نشد.

27/09/2025

"لینک ویدیو کامل در کامنت اول"

Daughters of Resistance – Shereen Hazara

During the Afghan-Hazara wars of the 1880s and 1890s, tens of thousands of Hazara men and women fought and gave their lives in defense of their people. Among them was Shereen Hazara, a name passed down through generations. The story of Shereen Hazara and the forty brave girls lives on in Hazara households, carried through oral tradition and supported by scattered scripts and sources that testify to their courage and sacrifice.

HUMA MEDIA

30/10/2025

25/10/2025

24/10/2025

23/10/2025

16/10/2025

15/10/2025

14/10/2025

13/10/2025

09/10/2025

07/10/2025

04/10/2025

27/09/2025

Address

Telephone

Website

Alerts

Contact The Business

Shortcuts

Share