رسانه جنگ فکری

13/01/2025

بسم الله الرحمن الرحیم..

بعد از یک مدت طولانی دوباره به صفحه ای فیس بوک برگشتیم.
صفحه ای قبلی ما بنابرمشکلاتی فنی از دسترس ما خارج گردیده بود

صفحه ای اصلی ما فعلا همین است واز همین دریچه همراه شما خواهیم بود ان شاءالله.

لطفا با دوستان خود شریک کنید
https://www.facebook.com/share/1Jojj4msxu/

Educational Research Center

03/02/2024

نشنلیزم

نشنلیزم| کلمه انگلیسی "Nation" از کلمه لاتین "Natio" مشتق گردیده و با کلمه "Natus" دارای عین ریشه است که در زمان رومن ها به گروهی از مردمانی اطلاق می گردید که دارای محل تولد مشترک بوده و به اساس آن با هم مربوط می شدند. معادل فارسی این کلمه "ملیت" است. نشنلیزم نوعی آگاهی جمعی بوده؛ یعنی آگاهی تعلق به ملت که آن را "آگاهی ملی" نیز می گویند. این آگاهی اغلب پدیدآورنده ی حس وفاداری، شور و دلبستگی افراد به عناصر تشکیل ‌دهنده ملت؛ مانند: نژاد، زبان، سنت ها، عادات و فرهنگ است و گاه موجب بزرگ داشت مبالغه ‌آمیز از آن ها و اعتقاد به برتری این مظاهر بر مظاهر ملی دیگر ملت ها می‌ شود. بناً در این جا می خواهم به چگونه گی پیدایش این پدیده و تأثیرات آن بالای جهان بپردازم.
در سال ۱۰۹۵م مجلس عالی کلیسا به رهبرب پاپ اوربان، جنگی را علیه مسلمانان زیر عنوان "جنگ مقدس" به هدف اشغال بیت المقدس راه اندازی نمود که ما مسلمانان آن را بنام جنگ صلیبی می شناسیم؛ این جنگ تقریباً دو قرن طول کشید و در طی این مدت نُه جنگ صلیبی رخ داد؛ طوری که جنگ اول صلیبی با قتل عام مسلمانان توسط "فرای بولونی" فرمانده صلیبی ها به نفع آنان به پایان رسید؛ اما در جنگ های بعدی مسلمانان همیشه پیروز میدان بودند و به این ترتیب جنگ های صلیبی به نفع مسلمانان به پایان رسیدند. سال ها از حاکمیت کلیسا به رهبری پاپ بر اروپا گذشت و در طی این مدت کلیسا، برای بدست آوردن ثروت بیشتر دست به انجام خرافات زیادی زد؛ مثلاً آن ها در برابر مقداری پول، بخشش نامه گناهان مردم را برای شان می دادند؛ اما در اوایل قرن شانزدهم میلادی این کار کلیسای کاتولیک توسط شخصی بنام "مارتین لوتر" مورد اعتراض قرار گرفت. او در ۱۳ اکتوبر سال ۱۵۱۷م یک نامه اعتراضیه که مشتمل بر ۹۵ ماده بود، نوشت و بر دروازه کلیسای قلعه ویتنبرگ آویزان کرد. بعد از این حادثه اعتراضات پاپ در این مورد افزایش یافت و از لوتر خواست که از عملکردش باز گشته و در برابر کلیسا عذر خواهی کند، در غیر این صورت او را تکفیر خواهد کرد؛ اما لوتر به تهدید های پاپ اعتنای قایل نشد و به اعتراضاتش ادامه داد تا این که پاپ او را تکفیر کرد.
اختلافات این دو مذهب هر روز بیشتر می شد و جنگ های زیادی اتفاق می افتاد که از جمله می توان از جنگ های سی ساله مذهبی قرن هفدهم میلادی که بین این دو مذهب کاتولیک و پروتستانت رخ داد نام برد. این جنگ یکی از طولانی ترین و مخرب ترین جنگ ها در تاریخ اروپا به شمار می رود تا این که سرانجام با امضای "معاهده وستفالیا" در سال ۱۶۴۸م پایان یافت. بسیاری از مورخین بدین باور اند که "معاهده وستفالیا" اولین معاهده ای بود که بر مبنای آن مفکوره ملت به جای هویت کلیسا-که مردم اروپا بیشتر خود را "کاتوليک" و یا"پروتستانت" تعریف می نمودند- ایجاد گردید، از این رو نشنلیزم را می توان مولود این عصر شمرد.مهم ترین عامل رشد ملی گرایی، ایجاد یک آرمان و هویت برای ملل بود. انسان بدون آرمان نمی تواند زندگی کند. در قرون وسطی آرمان مسیحیت در اروپا رواج داشت؛ اما با تضعیف کلیسا عملاً چیزی وجود نداشت که موجب رستاخیز مردم شود و آنان را در برابر دشمنان متحد گرداند. بناً نشنلیزم عامل دیگری برای دادن انگیزه به سربازان و تقویت روحیه ی آنان برای فداکاری در راه میهن بود. نشنلیزم به عنوان مفکوره ی جهان شمول، بعد از انقلاب فرانسه و در طی فتوحات ناپلیون قد علم کرد. این ایده همراه با فتوحات ناپلیون در سراسر اروپا گسترش یافت تا آن جا که حتی از دموکراسی و آزادی خواهی هم زودتر به مشرق زمین صادر شد. بناً نشنلیزم ابتدا در قرن هفدهم ۱۶۴۸م در اروپا شکل گرفت و بعد از انقلاب فرانسه به سایر نقاط جهان حمل گردید. قرن ۱۹ را باید عصر طلایی ملی گرایی نامید. جفرسون و پین، نشنلیزم امریکایی را پایه گذاری کردند. در انگلیس بنتام و گلادیستون نشنلیزم انگلیسی را به اوج رساندند. در ایتالیا گاریبالدی و مزینی که از بزرگ ‌ترین تیوریسین های مکتب نشنلیزم بودند، قد علم کردند، هم چنان ویکتور هوگو در فرانسه و بیسمارک در آلمان از پرچم داران ملی گرایی بودند. به همین ترتیب در این قرن اکثریت کشورهای اروپایی متأثر از این ایده شده که در نتیجه هر ملیت یک کشور جداگانه برایش ایجاد کرد. در سرزمین های اسلامی ملی‌ گرایی در قرن ۱۹ ظهور کرد. با رشد این مفکوره در اول سرزمین های اسلامی که جزء اروپا بودند، متأثر از این ایده شدند؛ به طور مثال می توان از یونان و کشورهای شرق اروپا و شبه جزیره بالکان نام برد که رشد پدیده نشنلیزم در بین این کشورها به دلیل نزدیکی با اروپا خیلی زیاد بود، به نحوی که جنگ ها و قیام های زیادی علیه دولت عثمانی برای جدایی از خلافت را ایجاد کردند؛ از جمله یونان که در سال ۱۸۳۰م توانست استقلال اش را از خلافت عثمانی بگیرد، اقوام سلاو در شبه جزیره بالکان نیز در سال ۱۸۵۷م به کمک روسیه توانستند
دولت عثمانی را شکست داده و در نتیجه امضای معاهده استیفانو با خلافت عثمانی کشور جدیدی را بنام بلغارستان ایجاد کنند.
هم چنان مصر و ترکیه نیز در این زمینه پیشتاز بودند. مصر و عربستان در سال ۱۸۵۰م درچارچوب خلافت عثمانی به خود مختاری رسیدند.ناپلیون شخصاً مووسسه ای با نام "بنیاد مصر" بنا نهاد که هدفش تقویت مصری گرایی بود. سیلوستر دوساسی و برخی دیگر از پژوهشگران فرانسوی نیز درباره ی عظمت تمدن فراعنه(فرعونیان) کتاب های نوشتند. رفاعه طهطاوی نشنلیزم مصری را مطرح کرد، طه حسین و لطفی السید از رهبران حزب وفد، یعقوب یصنوع، نحاس پاشا و بسیاری از اشخاص دیگر از سیاست مداران مصری ملی گرا بودند. هم چنان پس از مصر، لبنان و سوریه پیشتاز عربی گری بودند. یکی از بارز ترین نمونه ها نجیب عازوری است که در سال ۱۹۰۴م کتابی بنام "بیداری ملت عرب" نشر کرد، وی در پاریس ماهنامه ‌ای به نام "استقلال عرب" منتشر می ساخت که با همکاری اروژن یونگ صورت می گرفت. یونگ در کتابی با نام "قیام عرب" قوم گرایی عرب را مورد ستایش قرار داد. غیر از عازوری مسیحیانی؛ مانند: پطرس بستانی، ناصف الیزحی، ابراهیم الیزحی، نوفل نوفل،سلیم نوفل، میخاییل شمحاده، سمعان کلهون، جرجیس فیاض، رسلان و مشیقه که وابستگان استعمار بودند که تلاش گسترده در احیای ملی گرایی عربی داشتند تا این که سرانجام شریف حسین قیام ملی عربی را آغاز کرد و امپراتوری عثمانی تجزیه شد.
ترکیه نیز از سرزمین هایی است که از ملی گرایی متأثر شد. آرترلملی داوید با نگارش کتابی بنام "بررسی های مقدماتی" که پیرامون برتری نژاد ترک بر عرب و سایر ملل شرقی نوشته شده بود؛ شدیداً احساسات نشنلیستی ترک ها را شعله‌ ور ساخت. داوید لیون کهن هم با انتشار کتابی بنام "دیباچه ای بر تاریخ آسیا" در ملی گرایی ترک سهم به سزایی داشت؛ ولی کسی بیش از دیگران در ایجاد نشنلیزم ترک و عرب نقش داشت، آرمینیوس وامبری که درباره ی احیای ملت ترک کتاب های بسیاری منتشر کرد. بنابرین نهضت نشنلیستی "ترکان جوان" ایجاد گردید که به برتری نژادی ترک معتقد بودند و در نتیجه انقلاب سال ۱۹۰۸م و عزل سلطان عبدالحمید را باعث گردیدند. همین ها بودند که با حس جاه طلبی دولت عثمانی را به ورطه ی جنگ جهانی اول کشانیدند و ضربه مرگباری را بر خلافت عثمانی وارد ساختند. سرانجام در نتیجه اقدامات ملی گرایانه شخصی بنام مصطفی کمال، خلافت عثمانی عملاً سقوط کرد و کشوری بنام ترکیه در سال ۱۹۲۴م ایجاد گردید. در مورد خراسان و ماورالنهر باید گفت که این مناطق بعد از قرن سوم هجری تقریباً خود مختار شده بودند؛ اما باز هم زیر دولت اسلامی قرار داشتند. بعد از حمله مغول ها به سرزمین های اسلامی و از بین رفتن خلافت عباسی این مناطق به دست بازمانده گان چنگیز خان مغول؛ از جمله تیمور، شاه رخ و میران شاه افتاد، سپس حکومت های صفوی، شیبانی و گورگانی در این مناطق حاکم شدند؛ اما در قرن هجدهم میلادی تغییرات زیادی در خراسان به وجود آمد؛ از جمله بعد از بین رفتن صفویان ایران توسط هوتکیان افغان، مردم ایران در برابر افغان ها با هم متحد شده و افغان ها را از ایران خارج ساختند و به این ترتیب دوباره حکومت های مستقل ایرانی را ایجاد کردند. مردم قندهار در سال ۱۷۴۷م دست به ایجاد یک حکومت جدیدی را بنا ساختن هم چنان هند با تضعیف حکومت گورگانیان تحت استعمار انگلیس در آمد تا این که در سال ۱۹۴۷م این مناطق هم استقلال شان را از انگلیس گرفته و به دو کشور هند و پاکستان تقسیم شدند. نا گفته نماند که در این مناطق هم همزمان با دیگر کشورها مفکوره نشنلیزم رو به رشد نهاد و باعث تجزیه این مناطق به چندین کشور گردید.
نشنلیزم باعث ایجاد بحران های زیادی در جهان گردید؛ به طور مثال جنگ اول جهانی برخواسته از این مفکوره بود که باعث کشته شدن بیش از ۹.۱ ملیون سرباز و جراحت بیشتر از ۲۱میلیون نظامی شد؛ اما آمار غیر نظامیان به مراتب بیشتر از این است. در نتیجه بحران های زیادی که از این پدیده در اروپا ایجاد کرد، در نیمه دوم قرن بیستم میلادی سران کشورهای اروپایی بر سر نظریه اتحاد ملت های اروپایی با هم به توافق رسیدند، اتحادی که در آن تمام این کشورها دارای واحد پولی و اردوی نظامی مشترک باشند. اما در سرزمین های اسلامی این بحران تا هنوز ادامه دارد؛ طوری که آن ها را به بیش از ۵۷ کشور تقسیم نموده است. امت اسلامی امروزه بر اساس این پدیده به یک وضعیت ناهنجار قرار دارد.‌‌

حال آن که مفاهیم اسلامی و نصوص شرعی دیدی متفاوتی میدهد به امت اسلام الله سبحانه وتعالی می فرماید:
﴿اِن هٰذهِ اُمَّتُکُمْ اُمَّةٌ وَّاحِدَة وَ اَنَا رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوْنْ﴾[انبیاء: ۹۲]
ترجمه: این امت امت واحد بوده و من پروردگار همه شما هستم؛ پس تنها من را بپرستید.﴿فَاَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إخْوَانَا﴾ [آل عمران: ۱۰۳]
ترجمه: سپس شما را توسط نعمتش(عقیده و نظام واحد) باهم برادر ساخت. هم چنان رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرمایند: «ان المسلمین والمؤمنین امة واحدة من دون الناس»
(سیرت النبی ابن هاشم)
ترجمه: هر آیینه مسلمانان و مومنان بغیر از سایر مردم امت واحد اند.

https://t.me/jangfakri63

30/01/2024

آیا عمل تنبیه خداوند از رحمت اوست یا از هدایت کردن و یا نکردن مستبدانه وی؟!

بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمد لله رب العالمين، والصلاة والسلام على خاتم الأنبياء والمرسلين، المبعوث رحمة للعالمين، محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.
أما بعد: السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

4️⃣6️⃣
🔘 شبهه:
آیا عمل تنبیه خداوند از رحمت اوست یا از هدایت کردن و یا نکردن مستبدانه وی؟!

🔘 شرح شبهه:
اسلام ستیزان می‌گویند آیه 156 سوره الاعراف متناقض است؛ زیرا می‌گوید که هر کسی را که بخواهم عذاب می‌کنم ! این در حالی است که در ادامه می‌گوید که رحمت من شامل همه می‌شود! آیا عذاب هم جزء رحمت است؟ اگر نیست، پس رحمت شامل همه نمی‌شود.

◾️ «قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ» 156 سوره الاعراف
◽️ خداوند گفت: عذاب من هر كه را خواهم شامل مى‌‏شود و رحمت من دربرگيرنده تمامى موجودات است.

همچنین آیاتی مانند آیه ۹۳ النحل که می‌گوید: هدایت و گمراهی به صورت جبری و مستبدانه توسط الله انجام می‌شود.

◾️ «يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ وَيَهْدِي مَنْ يَشَاءُ » 93 سوره النحل
◽️ هر كه را بخواهد گمراه مى‌‏كند و هر كه را بخواهد هدايت مى‌‏نمايد

برای رد این شبهه کافی است که فهم صحیحی از انواع هدایت توسط الله متعال داشته باشیم.
🔹 انواع هدایت:
🔹 1: هدایت تکوینی عام:
🔸 الله متعال به صورت کامل همه مخلوقات را آفریده است و آنها را هدایت نموده است .

◾️ قَالَ رَبُّنَا الَّذِي أَعْطَى كُلَّ شَيْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى (50) طه
◽️ گفت: پروردگار ما همان كسى است كه آفرينش هر چيزى را به او ارزانى داشته، سپس هدايتش كرده است.

◾️ الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى (٢) وَالَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى (٣) الاعلی
◽️ خدايى كه انسان را آفريد و آفرينش او را بحد كمال رساند. (2) خدايى كه (آنچه مناسب حال انسان بود) مقدر فرمود و او را (براه راست و رشد و كمال) هدايت كرد. (3)
🔸هدایت تکوینی در تمام هستی جاری و ساری است و تمام مخلوقات از آن بهرمند هستند و یک هدایت عام است. از گیاهان و حیوانات و ... گرفته تا انسان کافر و مشرک و مومن و مصلح و ... از آن بهرمند هستند.
🔸 این هدایت عام برای انسان که موجودی مختار است به صورت ویژه‌تر وجود دارد.
◾️ إِنَّا خَلَقْنَا الْانسَانَ مِن نُّطْفَةٍ أَمْشَاجٍ نَّبْتَلِيهِ فَجَعَلْنَاهُ سَمِيعَا بَصِيرًا(2) إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَ إِمَّا كَفُورًا(3) الانسان
◽️ ما انسان را از نطفه‏اى مخلوط آفريديم تا امتحانش كنيم و او را شنوا و بينا كرده‏ايم. (2) ما راه را به او نشان داديم كه يا شكر مى‌‏كند و يا ناسپاسى مى‌‏نمايد. (3)

🔸 یکی از نمودهای بارز و مشخص هدایت تکوینی، خلقت بر اساس فطرت پاک و توحیدی اسلام است، یعنی فطرت انسان، پاک و منطبق بر دین پاک اسلام است و انسان به صورت فطری خداجو و اهل دین است و تمایل کامل به دین پاک اسلام دارد، از این رو این تمایل و میل پاک فطری که بسیار نیرومند است ما را به سمت دین و عبادت و پاکی و تقوا و درستی و عدالت و ... می‌کشاند و اولین هدایتگر به سمت خالقی است که جامع صفات و اسماء مطلق و نیکو است.

◾️ فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي‏ فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها لا تَبْديلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ذلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ وَ لكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لا يَعْلَمُونَ (30) الروم
◽️ اى پيغمبر خود و پيروانت با كمال پايدارى و استقامت بآئين پاك اسلام رو آورده و از دين خدا كه فطرت انسانى بدان آفريده شده پيروى كنيد و بدانيد كه در آفرينش خدا تغييرى نبايد داده شود آئين استوار خدا اين است اما بيشتر مردم نمي‌دانند.

♦️ امام بخاری و امام مسلم از امام ابوهریره رضي الله عنه روایت کرده‌اند که رسول الله صلي الله عليه و سلم فرمودند: «كُلُّ مَوْلُودٍ يُولَدُ عَلَى الفِطْرَةِ، فَأَبَوَاهُ يُهَوِّدَانِهِ، أَوْ يُنَصِّرَانِهِ، أَوْ يُمَجِّسَانِهِ»: «هر نوزادی بر فطرت متولد می‌شود اما این پدر و مادرش هستند که او را یهودی یا نصرانی یا مجوسی می‌کنند» [1][2]
🔸 هدایت یکی از بزرگترین نعمات الهی و رحمت خاص اوست که در هدایت تکوینی و خلقت و فطرت به صورت کامل نمایان است؛ پس رحمت الله متعال همه مخلوقات را در بر گرفته است و این هدایت عام را به همگی عنایت فرموده است و هیچ کافر و مشرک و منافق و فاسق و ... بهانه‌ای برای عدم هدایت تکوینی ندارد؛ خاصتاً در کنار این دستگاه عظیم هدایت فطری، عقل و گوش و چشم و قلب و... را نیز برای هدایت، عنایت فرموده است که برای موجودات مختاری مانند انسان و جن، ابزار شناخت دقیق و صحیح است و مقدمات و موجبات هدایت را مهیا می‌نماید.
◾️ وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ (١٧٠) البقره
◽️ ‌و هنگامى که به آنان (کافران) گفته شود: آنچه را خدا فرو فرستاده، پیروي کنید؛ می‌گویند: [چنین نمی‌کنیم] بلکه [از] آنچه پدرانمان را بر آن یافتیم، پیروى مى‌کنیم، آیا هر چند پدرانشان هیچ نمى‌اندیشیدند و هدایت نمى‌شدند؟!

◾️ وَقَالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا كُنَّا فِي أَصْحَابِ السَّعِيرِ (١٠) الملک
◽️ و مى‌‏گويند: اگر ما مى‌‏شنيديم يا تعقل مى‌‏كرديم، اهل اين آتش سوزنده نمى‌‏بوديم.
◾️ وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ فَإِذَا جَاء رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لاَ يُظْلَمُونَ (147) یونس
◽️ و براى هر امتى پيامبرى است؛ پس هنگامى كه پيامبرشان [در قيامت‏] به سويشان آيد، در ميانشان به عدالت وانصاف داورى شود و مورد ستم قرار نخواهند گرفت.
🔸 یعنی کسی بدون دلیل عذاب نمی‌شود ، زیرا به سوی تمام امت‌ها رسولانی فرستاده شده است که در کنار هدایت تکوینی به صورت مکمل هدایت تشریعی را نیز ابلاغ نموده‌اند و اقامه حجت صورت گرفته شده است.

◾️ مَنِ اهْتَدى‏ فَإِنَّما يَهْتَدي لِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما يَضِلُّ عَلَيْها وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى‏ وَ ما كُنَّا مُعَذِّبينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً ( 15) الاسراء
◽️ پس هر كه هدايت پذيرد، به نفع خود هدايت يافته و هر كه گمراهى را برگزيند ضررش نصيب خودش خواهد شد و هيچ‏كس وزر و بار ديگرى را بر دوش نكشد و ما كسى را عذاب نمى‌‏كنيم، مگر آنكه براى هدايت آن قوم رسولى بفرستيم‏.
♦️ توجه بسیار مهم: بعد از ارسال انبیاء و ابلاغ رسالتشان انتخاب مسیر هدایت و گمراهی توسط انسان صورت می‌گیرد.

🔸 هدایت تشریعی نیز عام است و خاص موجودات مختاری مانند جن و انس است و هم بشارت است برای مومنان و پاکان و هم انذار است برای مشرکان و ناپاکان و یکی از ابواب عظیم رحمت است برای انسان‌های که تابع آن می‌شوند. برای مومنان رحمت است زیرا آنها را تایید می‌نماید و بشارت می‌دهد و برای کافران و مشرکان و منافقان و فاسقان و ظالمان و ... نیز رحمت است زیرا عمل بد آنها را تذکر می‌دهد تا از آن دست کشیده و توبه نمایند تا از عذاب رهایی یابند.

◾️ وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمين‏ (107) الانبیاء
◽️ و [ای پیامبر صلی الله علیه و سلم] تو را جز رحمتى براى جهانيان نفرستاديم‏.
پیامبر صلی الله علیه و سلم می‌فرماید که : إِنِّي لَمْ أبعَثْ لَعَّانًا، وَإِنَّمَا بُعثْتُ رَحْمَةً (من لعنتگر مبعوث نشدم، بلكه براى رحمت مبعوث شده ام) [3]

اما لازم است که به این سوال نیز جواب داده شود که تکلیف امتی که فقط هدایت تکوینی داشته باشند و هدایت تشریعی به آنها نرسیده باشد، چیست؟( اهل فترت)

عدل و رحمت و حکمت الله متعال اقتضا می‌کند که هیچ قومی را عذاب ندهد مگر پس از ابلاغ دین و اقامه حجت، زیرا پروردگار به هیچکس ستم روا نمی‌دارد.

الله عزوجل می‌فرماید: وَمَا كُنَّا مُعَذِّبِينَ حَتَّى نَبْعَثَ رَسُولاً [اسراء/ ۱۵] (و ما تا پیامبری مبعوث نکنیم به عذاب نمی‌پردازیم).

🔸 ابن کثیر رحمه الله در تفسیر این آیه می‌گوید: «این سخن خداوند متعال خبری است از عدل وی و اینکه او کسی را عذاب نمی‌دهد مگر پس از اقامه‌ی حجت بر وی با فرستادن پیامبری به سوی او، مانند این سخن الله متعال که می‌فرماید:
▪️ كُلَّمَا أُلْقِيَ فِيهَا فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ (۸) قَالُوا بَلَى قَدْ جَاءنَا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنَا وَقُلْنَا مَا نَزَّلَ اللَّهُ مِن شَيْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ كَبِيرٍ [ملک/ ۸-۹]
▫️ (هر بار که گروهی در آن افکنده شوند، نگهبانان آن از ایشان پرسند: مگر شما را هشدار دهنده‌ای نیامد؟ (۸) گویند: چرا، هشدار دهنده‌ای به سوی ما آمد و[لی] تکذیب کردیم و گفتیم الله چیزی نازل نکرده است؛ شما جز در گمراهی بزرگ نیستید)

🔸 و همینطور این سخن او که می‌فرماید:
▪️ وَسِيقَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِلَى جَهَنَّمَ زُمَرًا حَتَّى إِذَا جَاؤُوهَا فُتِحَتْ أَبْوَابُهَا وَقَالَ لَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِّنكُمْ يَتْلُونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِ رَبِّكُمْ وَيُنذِرُونَكُمْ لِقَاء يَوْمِكُمْ هَذَا قَالُوا بَلَى وَلَكِنْ حَقَّتْ كَلِمَةُ الْعَذَابِ عَلَى الْكَافِرِينَ [زمر/ ۷۱]
▫️ (و کسانی که کافر شده‌اند، گروه گروه به سوی جهنم رانده شوند، تا چون بدان رسند درهای آن [به رویشان] گشوده گردد و نگهبانانش به آنان گویند: مگر فرستادگانی از خودتان بر شما نیامدند که آیات پروردگارتان را بر شما بخوانند و به دیدار چنین روزی شما را هشدار دهند؟ گویند بله، ولی فرمان عذاب بر کافران واجب آمد)...».
🔸 بنابراین کسی که درباره‌ی اسلام و پیامبر ﷺ هیچ چیز نشنیده و دعوت به شکل صحیح به او نرسیده است، خداوند او را پس از مرگش برای کفرش عذاب نمی‌دهد. اما اگر پرسیده شود که فرجام او چیست، می‌گوییم: خداوند چنین کسی را در روز قیامت مورد آزمایش قرار می‌دهد؛ اگر اطاعت کرد وارد بهشت می‌شود و اگر سرپیچی نمود وارد آتش می‌شود، و دلیل آن حدیث اسود بن سریع از رسول الله ﷺ است که فرمود: چهار کس در روز قیامت [برای اینکه از حق پیروی نکرده‌اند] دلیل می‌آورند: مردی ناشنوا و مردی احمق [که عقل سالم نداشته] و مردی که بسیار پیر بوده (و از شدت پیری حق را ندانسته) و مردی که در دوران فترت (نبودن پیامبر و نرسیدن پیام حق) مرده است. ناشنوا می‌گوید: پروردگارا اسلام آمد و من چیزی نشنیدم، و احمق می‌گوید: اسلام آمد در حالی که کودکان مرا با پشکل می‌زدند! و پیر فرتوت می‌گوید: پروردگارا اسلام آمد در حالی که [از شدت پیری] چیزی نمی‌دانستم، و آنکه در دوران فَترَت درگذشته می‌گوید: پروردگارا هیچ فرستاده‌ای از سوی تو به نزدم نیامد. پس از آنان عهد گرفته می‌شود که حتما دستور پروردگار را اطاعت کنند [و می‌پذیرند] پس فرستاده‌ای نزد آنان می‌رود و می‌گوید: وارد آتش شوید سپس رسول الله ﷺ فرمود: قسم به آنکه جان محمد به دست اوست، اگر واردش شوند بر آن‌ها خنک و امن خواهد شد.

🔸 در واقع عملکرد انسانها با وجود تمام ابزارهای هدایت تکوینی و دسترسی به هدایت تشریعی به دو دسته کُلی تقسیم می‌شوند:

🔸 الف: آنهایی که مطابق فطرت و عقل سلیم و زندگی پاک با توجه به هدایت تکوینی، ابلاغ انبیاء را لبیک گفته و مسیر هدیت تشریعی را انتخاب نموده‌اند .
مثال: آنهایی که از دستورات الله متعال و پیامبر صلی الله علیه و سلم تبعیت می‌کنند همراه و مانند انبیاء و صلحا و صدیقین وشهدا و ... هدایت شده هستند و یا (صابران) و یا (نمازگزاران) و...

🔻 پیروان رسول الله صلی الله علیه و سلم که از الله متعال و رسولش صلی الله علیه و سلم اطاعت می‌نمایند:
◾️ وَلَهَدَيْنَاهُمْ صِرَاطًا مُسْتَقِيمًا(نساء / آیه 68) وَمَنْ يُطِعِ اللهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا(نساء / آیه 69)
◽️ و بی تردید آنان را به راهی راست راهنمایی می کردیم (68) و کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و شایستگان خواهند بود که خدا به آنان نعمت [هدایت، ایمان، اخلاق و عمل صالح] داده؛ و اینان نیکو رفیقانی هستند.

🔻 صابران:
◾️ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ(بقره / آیه 155) الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ(بقره / آیه 156) أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ(بقره / آیه 157)
◽️ و صبرکنندگان را بشارت ده (155) همان کسانی که چون بلا و آسیبی به آنان رسد گویند: ما مملوک خداییم و یقیناً به سوی او بازمی گردیم. (156) آنانند که درودها و رحمتی از سوی پروردگارشان بر آنان است و آنانند که هدایت یافته اند. (157)

◾️ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلاَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ(بقره / آیه 3) وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ (بقره / آیه 4) أُولَئِكَ عَلَى هُدًى مِنْ رَبِّهِمْ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ(بقره / آیه 5)
◽️ آنان که به غیب ایمان دارند و نماز را بر پا می دارند و از آنچه به آنان روزی داده ایم، انفاق می کنند. (3) و آنان که به آنچه به سوی تو و به آنچه پیش از تو نازل شده، مؤمن هستند و به آخرت یقین دارند. (4) آنانند که از سوی پروردگارشان بر [راهِ] هدایت اند و آنانند که رستگارند.

🔸 ب: آنهایی که به شهوات و نفسانیات و هوای نفس به زندگی مخالف فطرت روی آورده و به ابلاغ انبیاء توجه نکردند و دشمن آنها شدند و تابع شیاطین درون و بیرون گشتند (مانند: فاسقین و ظالمان و کافران و خائنین و...) و گمراه شدند و با توجه به نوع عملکردشان هر روز بیشتر از دیروز گمراه‌تر می‌شوند و هدایت نمی‌شوند؛ مگر آنکه توبه کنند و دست از عملکرد فاسدانه و ظلمانه و ... خود بکشند و عمل صالح انجام دهند، در این صورت الله متعال با لطف خاص خود گناهان آنها را تبدیل به حسنات نموده و آنها را می‌بخشد و هدایت می‌نماید.

و الله متعال درباره آنها می‌فرماید:
🔻 فاسقان را هدایت نمی‌کند، چون عملشان فسق است
◾️ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقينَ (6) المنافقون

🔻 ظالمان را هدایت نمی‌کند، چون عملشان ظلم است.
◾️ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمينَ (10) الاحقاف

🔻 کافران را هدایت نمی‌کند، چون عملشان کفر است.
◾️ أَنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرينَ (107) النحل
◾️ أَنَّ اللَّهَ لا يَهْدي كَيْدَ الْخائِنينَ (52) یوسف
◾️ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدي مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ كَذَّابٌ (28) غافر
و...

🔻 مگر آنکه توبه کنند و ایمان بیاورند و عمل صالح انجام دهند.
◾️ إِلاَّ مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلاً صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحيماً (70) الفرقان
◽️ مگر آنان كه توبه كنند و ايمان آورند و كار شايسته انجام دهند، كه خدا بدى‏هايشان را به خوبى‏ها تبديل مى‏كند؛ و خدا بسيار آمرزنده و مهربان است.

◾️ وَ إِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‏ (82) طه
◽️ و مسلماً من آمرزنده كسى هستم كه توبه كرد و ايمان آورد و كار شايسته انجام داد، سپس در راه مستقيم پايدارى و استقامت ورزيد.

🔸 پس هدایت خاص و توفیقی بستگی به افعال و نوع عملکرد و نوع انتخاب انسان دارد و الله متعال به هیچکسی ظلم نمی‌کند و کوچکترین عملکرد مثبت و منفی را جواب خواهد داد. [4][5]

◾️ إِنَّ اللَّهَ لا يَظْلِمُ مِثْقالَ ذَرَّةٍ وَ إِنْ تَكُ حَسَنَةً يُضاعِفْها وَ يُؤْتِ مِنْ لَدُنْهُ أَجْراً عَظيماً (40) النساء
◽️ خداوند به اندازه ذره‏اى به كسى ظلم نمى‏كند: اگر كار نيكى باشد، آن را چند برابر مى‏كند و از جانب خويش پاداش بزرگ مى‏دهد.

◾️ لَيْسَ عَلَيْكَ هُداهُمْ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَهْدي مَنْ يَشاءُ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ فَلِأَنْفُسِكُمْ وَ ما تُنْفِقُونَ إِلاَّ ابْتِغاءَ وَجْهِ اللَّهِ وَ ما تُنْفِقُوا مِنْ خَيْرٍ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَ أَنْتُمْ لا تُظْلَمُونَ (272) البقره
◽️ هدايت مردم با تو نيست ولى خداوند هر كه را بخواهد هدايت مى‏كند و آنچه از خوبى‏ها انفاق كنيد، درباره خويش كرده‏ايد و انفاق جز براى رضاى پروردگار نكنيد و آنچه از خوبى‏ها انفاق مى‏كنيد، به شما مى‏رسد و به شما ستم نمى‏شود.

◾️ مَنْ عَمِلَ صالِحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَيْها وَ ما رَبُّكَ بِظَلاَّمٍ لِلْعَبيدِ (46) فصلت
◽️ هر كس كه كارى شايسته كند، به سود خود اوست و هر كه بد كند به زيان اوست. و پروردگار تو به بندگان ستم روا نمى‌‏دارد.
🔹 4: هدایت به سوی بهشت در آخرت (در حین حساب و کتاب و بعد از حساب و کتاب):
سه نوع هدایت قبلی خاص دنیا بودند دو نوع آن (هدایت تکوینی و هدایت تشریعی) عام بودن برای همه و یکی دیگر با توجه به نوع عملکرد مخلوقات مختار ایجاد می‌شد (هدایت توفیقی و الهامی برای فهم و عمل و استقامت و دستیابی به تمام نعمات الهی که به انبیاء و صلحا و صدیقین و شهدا داده است و قرار گرفتن در مسیر صراط و...).

◾️ وَالَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمَالَهُمْ (٤) سَيَهْدِيهِمْ وَيُصْلِحُ بَالَهُمْ (٥) وَيُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَهَا لَهُمْ (محمّد: ٦)
◽️ و كسانى كه در راه خدا به شهادت رسيده‏‌ا‌‌ند، خدا هرگز اعمالشان را باطل و تباه نمى‌‏كند. (4) [خدا] آنان را به زودى [به سرمنزل خوشبختى و كرامت‏] هدايت مى‌‏كند و حالشان را اصلاح مى‌‏نمايد؛ (5) و آنان را در بهشتى كه در دنيا به آنان شناسانده در مى‌‏آورد. (6)

◾️ إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُمْ بِإِيمَانِهِمْ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ (يونس: 9).
◽️ بى‏‌ترديد كسانى كه ايمان آورده‏‌اند و كارهاى شايسته انجام داده‌‏اند، پروردگارشان آنان را به سبب ايمانشان به بهشت‏هاى پر نعمت كه نهرها از زير [قصرهاىِ‏] آنها جارى است، راهنمايى مى‌‏كند.

نتیجه: هیچ تناقضی وجود ندارد و آیات در کمال فصاحت و بلاغت و زیبایی و معنی و مفهوم و حکمت با تمام جزئیات هدایتگری نازل شده است و هیچ بهانه‌ای را برای اسلام ستیزان و ملحدین باقی نمی‌گذارد. زیرا الله متعال به صورت تکوینی در خلقت و فطرت همه مخلوقات هدایت را قرار داده است و افزون بر آن هدایت تشریعی را به صورت مکمل فرستاده است (با ارسال ده‌ها هزار پیامبر و ده‌ها مصحف و کتب آسمانی)، این دو نوع هدایت که عام هستند بزرگترین رحمت‌های الهی برای رسیدن به مقصود نهایی خلقت و رضوان و فردوس برین الهی می‌باشند که به همه مخلوقات ارزانی شده‌اند. پس رحمت شامل همه می‌شود و عذاب فقط شامل کسانی می‌شود که رحمت تکوینی و فطری خود را نابود کردند و به رحمت تشریعی نیز اعتنایی ننمودند و بدتر از آن دشمن انبیاء و کتب آسمانی شدند و پیامبران را شهید نمودند و کتابهایشان را پشت سر انداختند و با اعمال و رفتار و کردارشان فطرت سلیم و پاک خود را تبدیل به فطرتی شیطانی و ضد دین و ضد اخلاق نمودند.

◾️ إِنَّ الَّذينَ يَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ وَ يَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ يَقْتُلُونَ الَّذينَ يَأْمُرُونَ بِالْقِسْطِ مِنَ النَّاسِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذابٍ أَليمٍ (21) آل‌عمران
◽️ كسانى را كه به آيات خدا ايمان نمى‌‏آورند، و پيامبران را به ناحق مى كشند و مردمى را كه از روى عدل فرمان مى‏‌دهند مى‏‌كشند، به عذابى دردآور بشارت ده (رحمتی را که برای آنها فرستاده شده بود به دست و اختیار خود نابود کردند؛ در واقع خود را نابود کردند )

✍️ محقق و گردآورنده: محمّد عزیز فتحی

منابع:
[1]: الجامع لأحكام القرآن / تفسير القرطبي / آیه30 سوره الروم
[2]: أخرجه البخاري في الجنائز باب 79، وتفسير سورة 30، باب 1، ومسلم في القدر حديث 22، وأحمد في المسند 2/ 233، 275، 393
[3]: صحیح امام مسلم/كتاب البر حديث 87
[4]: الجامع لأحكام القرآن / تفسير القرطبي / ‌‌[سورة النجم (53): الآيات 31 الى 32]
[5]: تفسیر امام ابن کثیر؛ جلد3 صفحه 318

محمد قاسم صیفوری

27/01/2024

صفحات اجتماعی المرصاد اوزبیکی را دنبال نموده ازنشرات روزمره شان آگاه شوید صفحات اجتماعی المرصاد اوزبیکی حقیقت داعش ویاهم خوارج را به زبان اوزبیکی نشرنموده تا مردم رنج دیده افغانستان وجهان از شر وفتنه خوارج در امان باشد.
Al-Mursad Uzbiki ijtimoiy sahifalarini kuzatib boring va ularning kundalik nashrlaridan xabardor bo'ling.Al-Musrad Uzbiki ijtimoiy sahifalarida ISHID yo Xavorijilarning haqiqatini o'zbek tiliga nashir qiladiki Afg'onistoning jabirdiyda xalqi va jahon ISHIDning yovuz-fitnasidan omonda bo'lsin.
تلگرام
https://t.me/Almirsad_Uzbek
واتساپ
https://whatsapp.com/channel/0029VaFkBn04NVidt3MIRn46
تویتر
https://x.com/Almirsad_Uzbek?t=pUvApP3rJkHPHd-mrGoXBg&s=09
فیسبوک
https://www.facebook.com/profile.php?id=61554347744351&mibextid=ZbWKwL

19/01/2024

اول : شرف و عزت دینی که......

تردیدی نیست که خیر و صلاح ما جز در پیروی از این دین ناممکن است و بقای ما منحصر و منوط به هدایت همین دین میباشد. بنابرین، هجوم قوتهای شر از هر سو بخاطر ریشه کن نمودن دین و نابودی شریعت ما امر تصادفی نمی باشد. بلکه بهمان اندازه ای که رسالت اسلام ازشرف و بزرگی برخوردار است، شدت و وحشت هجوم نیز بهمان اندازه می باشد. اگر اسلام دین کسالت، غیر معقول ومجموعۀ از مراسم مبهم دینی می بود، هیچگاه بخاطر هجوم بر آن و تخریب آن از سوی قوتهای شروفساد برنامه ریزی نمی شد. اگر نه چنین است، پس بگویید کدام قدرت استعماری بر دیانت های وضعی چون بودیزم و کنفوشیزم حمله نموده وبرنامۀ هجوم در آینده را دارد؟ بر ادیان تحریف شدۀ یهودیت و مسیحیت چه کسی هجوم برده است؟ بلی! هجوم فقط بر اسلام صورت می گیرد و سبب آن فقط همین است که عقیدۀ زنده، تنظیم شامل و اندیشۀ متکامل را تنها در اسلام‌ میابیم. به همین علت است که همۀ طعنه ها بر اسلام وارد می شود وتیرهای اتهام بسوی اسلام پرتاب می گردد و دسایس و توطئه ها بر ضد اسلام چیده میشود..
ادامه دارد..
منبع: جنگ فکری، وراه های مقاومت
نویسنده: دکتور حسان محمد حسان. ص.۴)

16/01/2024

دریای پراضطراب فضای مجازی

✍🏼 عبداللطیف نارویی

فضای مجازی بستری فراهم برای فعالیت‌های گوناگون است و بسیاری از افراد در تعامل با آن موفق هستند؛ زیرا می‌دانند چرا و چگونه و در چه وقتی از آن استفاده کنند، اما دریای فضای مجازی بسیاری دیگر از افراد را در کام خود فرو برده و در امواج خروشانش غرق کرده است. بسیاری در دام وسوسه‌های آن گرفتار شده‌اند و عده‌ای نیز شخصیت حقیقی خود را در لابلای صفحات مجازی گم کرده و منفعلانه از خوراک آن تغذیه می‌کنند و آن را به مثابه معلم زندگی خویش پذیرفته‌اند.
🔸امروزه با تنوع و گستردگی فضای مجازی و همه‌گیری گوشی‌های هوشمند، انبوهی از اخبار و اطلاعات درست و نادرست به‌سوی مغزها سرازیر است و افکار و اندیشه‌ها را جهت‌دهی می‌کند. افراد زودباور از هر خبری که می‌شنوند و هر کلیپی که مشاهده می‌کنند متأثر شده، موضع‌گیری می‌کنند و بر اساس آن تحلیل و نتیجه‌گیری می‌نمایند؛ درحالی‌که پس از جست‌جویی کوتاه روشن می‌شود که آن خبر دروغ و کلیپ موردنظر ساختگی بوده است.
در میان این ازدحام داده‌ها و هجوم اطلاعات، استفادۀ هوشمندانه و همراه با تعقل از فضای مجازی و نیز هنرمندی در گزینش احسن از رسانه‌ها، امری به غایت ضروری است؛ زیرا عده‌ای گمان برده‌اند که از راه باز ارسال هر خبر و نظری به گروه‌ها و مجموعه‌های مختلف، شاهکاری بزرگ آفریده‌اند و در این راستا سعی می‌ کنند از دیگران پیشی بگیرند، اما به‌ منظور هدفمندی در برنامه‌ها و استفاده درست از آن، عنایت به مواردی چند ضروری است:
۱. انسان باید خود را متقاعد کند که هر خبر یا مطلبی نه ارزش خواندن دارد و نه هم توجیهی برای ارسال دوباره برای دیگران؛
۲. باید دقت شود مطالبی را که در واقع خوراک مغز و فکر و روح و روان ما هستند، از چه منبعی به‌دست می‌آوریم و چقدر درباره صحت و سقم آن اطمینان داریم؟
۳. بعضی افراد مطالبی نادرست و ضد ارزش‌های دینی را در لباسی زیبا و در قالب مثال‌هایی مقبول و جا افتاده عرضه می‌کنند؛ بنا براین ضرورت دارد مطالب را با دقت بخوانیم تا ناخواسته در دام شبهات نیفتیم؛
۴. در هنگام اظهارنظر لزومی ندارد حقایق را مانند تیری در تاریکی پرتاب کنیم، بلکه با شناخت افراد و با رعایت احترام موافقان و مخالفان، واقعیت‌ها را با حکمت و بصیرت و از روی خیرخواهی عرضه کنیم؛
۵. مهارت گفت‌وگوی سازنده اقتضا می‌کند در چینش کلمات و جملات،اصلاح طرف مقابل مدنظر باشد، نه صرفاً خالی‌ کردن عقده‌ها؛
۶. به‌جای گمانه‌زنی، نیت‌خوانی و پیش‌داوری، بهتر است به واقعیت‌های موجود تکیه شود و عملکرد خود افراد معیار و مبنای قضاوت قرار گیرد، نه تحلیل و تفسیر دیگران؛
۷. شایسته است هر فردی حوادث و واقعات را با رعایت عدل و اعتدال بیان کند و نباید حب‌وبغض‌ها آدمی را از دایره انصاف و واقع‌گرایی دور کند و در دام دروغ و تزویر درافکند؛ زیرا اثبات یک حقیقت با سخنان ناصواب و باطل امری غیرممکن و بر خلاف دیانت و صداقت است؛
۸. انسان همواره در نظر داشته باشد که در قبال هر سخن و نوشته و اظهار نظری مسئول است و فرشتگان الهی همه‌ چیز را ثبت و ضبط می‌کنند و در روز جزا آدمی باید پاسخگو باشد؛ بنابراین هر فرد نباید خود را کارشناس تمام فصول بداند؛
۹. دقت شود مبادا انسان، ناخواسته عامل نشر و اشاعۀ دروغ و تهمت قرار گیرد که در اینصورت از حساب اعتبار و دیانت خود هزینه کرده‌ است؛ درحالی‌که رسول اکرم ﷺ فرموده است: «کفی بالمرء کذبا أن یحدث بکل ما سمع؛ برای دروغگویی یک فرد همین بس است که هر آنچه را بشنود، بیان کند»؛
۱۰. گاهی بداخلاقی دیگران و هجمه‌ های کینه‌دتوزانه افراد، ارزش پاسخگویی ندارد و در صورت لزوم، بایسته است با ادبیاتی متوازن اما با قاطعیت و وضوح پاسخ داده شوند تا محیط اذهان نا آگاه، از اثرات مسموم آن سترده شود و اهل انصاف واقعیت‌ها را دریابند.
خلاصه اینکه فضای مجازی عرصهٔ اظهار وجود همگان شده و همانندطوفانی سهمگین اندیشه‌ ها را در هم می‌کوبد و اوقات گران‌بها را نیز می‌بلعد. پس لازم است آدمی در این مسیر وسوسه‌ انگیز و لغزنده هوشیا رانه گام بردارد تا از کاروان ارزش‌ها عقب نیفتد و دین و ایمان خودش و نیز دیگران محفوظ بماند.

https://t.me/jangfakri63